NLVOW doet mee aan nieuwe Gedragscode WOL
Met uiteindelijk ondertekening in oktober 2020 heeft ook de NLVOW zich gezamenlijk met vele actoren ingezet voor een vernieuwde Gedragscode Wind op Land. Om te bereiken dat alle belanghebbenden zo goed mogelijk worden betrokken bij de totstandkoming van een windproject, op basis van gelijkwaardigheid. Vanaf een transparante en houdbare locatiekeuze tot en met alle inzet voor het vermijden van omgevingshinder. Alleen als alle partijen, met name inclusief overheden, deze gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen en goed samenwerken, kan het proces van een windproject op een goede manier worden ingevuld. Rol van de NLVOW was en zal blijven om een helder minimum te formuleren, waarboven wel de verantwoordelijkheid bestaat zoveel als (verdergaand) mogelijk aan (proces-) participatie door omwonenden bij te dragen.
>De NLVOW tekent mee met gedragscode van de Windbranche, zijn we gek geworden?
We hebben als NLVOW meegewerkt aan de nieuwe versie van de gedragscode van de wind- en milieu-branche. Deze is ondertekend en gepubliceerd in oktober 2020. Wij weten dat onze achterban in de meeste gevallen niet voor windenergie is, en zeker niet voor windenergie op land en nabij de eigen achtertuin. Wat wil het NLVOW dan bereiken ?
Toen de eerste versie van de gedragscode werd opgesteld, lag er een motie in de 2de kamer dat de NLVOW daarbij betrokken zou moeten worden. De motie kwam veel te laat waardoor wij nog wel een gesprek hebben gehad, maar nauwelijks invloed op de inhoud van de gedragscode. We hebben toen daarom deze gedragscode (NWEA) niet ondertekend en zelf een tegen-gedragscode opgesteld (NLVOW-Gedragscode). Over het algemeen werd onze eigen gedragscode goed ontvangen, en we staan nog steeds achter deze “eigen” gedragscode. De belangrijkste reactie (kritiek vanuit de windbranche) op onze gedragscode was wel, dat wij voor 60% elementen benoemden die op het bordje van de rijksoverheid liggen (en dat liggen ze nu nog steeds). Bij de tweede versie van de gedragscode zijn we weer aan tafel gegaan met de partijen die de gedragscode ondertekenden. Ook toen hebben we besloten niet mee te tekenen omdat er nog te weinig in zat voor de omwonenden.
Inmiddels zijn we toe aan de derde versie van de gedragscode. De situatie is nu echter wel wat veranderd. De NLVOW heeft duidelijk aan positie gewonnen, doordat men het NLVOW minder als anti-club is gaan zien, maar als (veeleisende) partner in de energietransitie. Zo deden we ook al mee in de Gedragscode Zon op Land. En via de Green Deal Participatie bij duurzaamheidsprojecten zijn we in gesprek met de NVB (Nederlandse Vereniging van Banken) waarbij we ook voor de financiering proberen een ondergrens bij de banken af te dwingen voor het beschikbaar stellen van een financiering van een windpark. Dit is een direct uitvloeisel van onze actie om de banken aan te spreken op hun MVO-verplichting als international (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen). Men zou zich aan de OESO-richtlijnen moeten houden. Hiertoe moet er dan wel een meetlat zijn die daarvoor gebruikt kan worden en daarvoor is nu juist een gedragscode het aangewezen middel. Met een door ons medeondertekende gedragscode kunnen we hier dus wat mee.
Maar we tekenen natuurlijk niet zomaar mee, dan moeten we wel wat “binnen” zien te halen. We hebben ons daarbij niet geconcentreerd op het financiële gedeelte. Vanuit onze leden weten we immers dat zaken als locatiekeuze, overlast, mee kunnen praten, opstelling van het windpark, enz. veel belangrijker worden gevonden. Tevens heeft het financiële gedeelte al een stevige impuls gekregen met de eis van 50% lokaal eigenaarschap waarmee het rendement van 50% van een park bij de directe omgeving terug moet komen (dit naast gebiedsfonds e.d.). We hebben ons dus toegelegd op procesparticipatie en onafhankelijke controle op het nakomen van de gedragscode. Als je naar de nieuwe gedragscode kijkt zal je zien dat hier best wel veel in bereikt is. Ook zie je dat partijen zich verplichten zich in te spannen voor die elementen die bij de (rijks)overheid liggen.
Verder moet je je realiseren dat je niet in één keer alle wensen ingevuld krijgt en dat dit met stapjes zal gebeuren. Elke volgende gedragscode zullen we opnieuw met aanvullingen komen in het belang van de omwonenden. Ook is een gedragscode naar onze mening een “basis”, een ondergrens wat minimaal moet. Onze eigen gedragscode zal dus blijven bestaan en wij zullen deze op korte termijn opnieuw opstellen met "keurmerken" voor wat wij vinden hoe het moet op een fatsoenlijke manier.
Nu weten we dat veel van onze achterban totaal geen windparken wil, maar voor dat doel maakt het niet uit of er wel of geen gedragscode is. De gedragscode is een vangnet, een basispakket aan afspraken voor wanneer een windpark, ondanks verzet, wel gerealiseerd zal gaan worden en dat kunnen er best wel heel veel worden gezien de uitkomst van de verschillende RES-en. De nut- en noodzaakdiscussie wordt gevoerd in de Tweede Kamer. Het NLVOW voert daar en elders dan aan om dat dan eerlijk met omwonenden te doen.