Het Expertisepunt Windenergie en Gezondheid werkt aan een verkenning van mogelijkheden voor gezondheidsonderzoek rond windturbines in Nederland. Als eerste stap is geïnventariseerd welke vragen een onderzoek zou moeten beantwoorden. Dit is gedaan met een vragenlijst die is ingevuld door vertegenwoordigers van burgers, landelijke en regionale overheden, brancheverenigingen en andere belanghebbenden rond windturbines. Hierin zijn ook suggesties voor diverse andere aspecten van gezondheidsonderzoek opgehaald. Als tweede stap werkt het RIVM/Expertisepunt aan een overzicht van mogelijke typen gezondheidsonderzoek die aansluiten bij de genoemde doelen. De doelen en de typen onderzoeken resulteren in een verkenning en aanbevelingen, die het RIVM over een paar maanden zal aanbieden aan de ministeries van EZK en IenW.
Het NLVOW nam in januari 2022 deel aan een werksessie over de opzet van gezondheidsonderzoek door het RIVM. Dat vindt plaats los van de m.e.r. over nieuwe normen voor windgeluid en los van de motie Erkens-Leijten over afstandsnormen (zie andere items op deze site). Maar het zou die studies/rapportages goed uitkomen als het RIVM tijdig kan rapporteren. Het RIVM heeft in 2021 al veel gepubliceerd (zie downloads). Zo blijken veel "bewijzen" zwak, maar er zijn toch voldoende gegevens dat de gezondheidseffecten meer dan nihil zijn. De download over wegverkeer "Nieuwe gezondheidskundige richtlijnen voor omgevingsgeluid" stelt dat geluid van wegverkeer naar waarschijnlijkheid verantwoordelijk is voor 115 doden per jaar door hartproblemen. Vertaald naar aantallen omwonenden van windturbines zou dit 1 dode per jaar betekenen. Volgens het RIVM 2021 blijkt de kwaliteit van de bewijskracht nog steeds het hoogst te zijn voor effecten als coronaire hartziekten, ernstige hinder, en ernstige slaapverstoring. Meer info is te vinden op o.a. Windwiki.nl.
Meer algemeen vindt het NLVOW dat al voldoende reden gevonden wordt in de Europese richtlijnen en verordeningen om geluidshinder te verminderen en gezondheid te bevorderen, zoals ook onze zorgplicht in de milieu-wetgeving voorschrijft. Het is juridisch onhoudbaar dat zelfs onze Raad van State dat afweegt tegen het nationale belang om "Parijs" in te vullen. Maar ja, de Raad van State is al meermalen betrapt op politiek i.p.v. recht. Maar bij slechts vermoeden van gezondheidseffecten moet dit gevolgen hebben voor de vergunningverlening van windturbines. Dit is haalbaar volgens het NLVOW vooral doordat er voor windturbines altijd (betere) alternatieven zijn, zoals plaatsing op de Noordzee. Niet georienteerd moet worden op het "binnen de normen blijven" maar op bijv. de Europese Richtlijn inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (“RICHTLIJN 2002/49/EG). Doel daarvan is: “In het kader van het beleid van de Gemeenschap dient een hoog niveau van bescherming van de gezondheid en het milieu te worden bereikt en één van de na te streven doelstellingen is de bescherming tegen geluidshinder.” Ook verdient het behoud van stilte aandacht, zoals het Psychologie Magazine in meerdere artikelen bepleit. Dat is de basis waarom mensen recreeren en in het buitengebied zijn gaan wonen.
In een werksessie wilde het RIVM vooral de methodologie van onderzoekstechnieken bespreken. Daar is door anderen met adviezen op ingegaan. Het NLVOW gaf meer praktische punten aan:
- Beschouw niet zozeer (de angsten in) de planfase, maar beschouw de fase waarin een windpark is gerealiseerd
- Neem uitdrukkelijk het impulskarakter van windturbinegeluid mee, naast laagfrequent en tonaal geluid. En geef ook aandacht aan trillingen, die via de ondergrond ook weer tot geluid kunnen leiden.
- Relateer alles aan het achtergrondgeluid dat er was voordat de windturbines in exploitatie kwamen
- Bemoei je niet met aantallen zelfverklaarde "ernstig gehinderden"
- Neem mee dat er alternatieven zonder hinder voor personen bestaan, zoals wind op zee
- Relateer alles aan Europese richtlijnen, de WHO doelen en definities en aan de noodzaak voorzorgbeginsel en zorgplicht toe te passen (BBT)
Het zal ook voor RIVM niet meevallen om een duidelijke lijn te kiezen, als die (schijnbaar) ingaat tegen het grote belang van "Parijs"....
En hopelijk geeft hun rapportage tijdige reden om met betere termen te komen in de m.e.r. over geluidsnormen, dan nu veelal het eenvoudige "sluitend bewijs ontbreekt voor gezondheidseffecten...", of "we accepteren een zeker percentage ernstig gehinderden".