Vragen van de 2e Kamerleden Krul en Bontenbal (beiden CDA) aan de Ministers van
Infrastructuur en Waterstaat en voor Klimaat en Energie over de
beantwoording van eerdere vragen over de regels rond verlichting van
windmolens (ingezonden 21 juni 2023).
Onderstaand de vragen van de Tweede Kamerleden Krul en Bontenbal met daarop de antwoorden van de regering (minister Jetten).
Daarna volgt het commentaar van Jan Jaap Tiemersma hierop.
Vraag 1
Zou u meer inzicht willen geven in de verschillende statussen van de
aanvragen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) voor het gebruik
van naderingsdetectie bij windparken, in het bijzonder voor het windpark
Wieringermeer? 1
Antwoord 1
Zie het antwoord op vraag 2.
Vraag 2
Zou u willen toelichten of het proces zo is ingericht of zo verloopt dat de ILT nog voor 1 januari 2024 toestemming geeft voor de invoering van naderingsdetectie bij windparken die hiervoor een aanvraag hebben gedaan, in het bijzonder het windpark Wieringermeer? Zo ja, op welke datum verwacht u deze toestemming? Zo nee, wat is dan de verwachte datum?
Antwoord 2
De mogelijkheid bestaat om bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een aanvraag in te dienen om naderingsdetectie toe te passen bij het in- en uitschakelen van de obstakelverlichting. Enkele exploitanten van windparken hebben een aanvraag voor instemming met het gebruik van naderingsdetectie ingediend bij de ILT, waaronder het windpark Wieringermeer. De aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van de vereisten die zijn opgenomen in de Bepalingen gebruik naderingsdetectiesystemen, zoals vastgesteld door de Landelijke Projectgroep Obstakelverlichting. Deze bepalingen en de noodzakelijke instemming van de ILT moeten het toepassen van naderingsdetectie mogelijk maken om de veiligheid van de luchtvaart te waarborgen. Indien het windpark Wieringermeer voldoet aan deze bepalingen wordt er ingestemd met het gebruik van het naderingsdetectiesysteem. Dit proces is gestart met de aanvraag van het windpark Wieringermeer en loopt op dit moment. Het is niet mogelijk om gedurende het beoordelingsproces van de aanvraag een uitspraak te doen over het moment waarop besloten wordt over de instemming door de ILT.
Vraag 3
Zou u meer inzicht willen geven in de verschillende mogelijkheden die bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aanwezig zijn om, zoals beschreven in de beantwoording van de voorgaande vragen, bij aanvragen voor naderingsdetectie waarbij er sprake is van hoge kosten, zowel het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat als de betreffende provincie, een financiële bijdrage te laten leveren?
Antwoord 3
Voor nieuw te realiseren windparken heb ik het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gevraagd om de kosten hiervoor mee te nemen in de berekeningen voor de SDE++-bedragen. Vanaf de openstelling van de SDE-ronde van 2023 zijn de kosten voor de invoering van naderingsdetectie reeds onderdeel van de totale businesscase en de daaraan gerelateerde SDE++-bedragen. Voor bestaande windturbines op land die al een SDE+(+)-beschikking hebben is voor de provincies die hiermee aan de slag willen een verdeling van 60/20/20 (windsector/provincie/rijk) afgesproken voor de kosten van een naderingsdetectiesysteem. Het is aan de provincie om hiervoor een kader op
te stellen, bijvoorbeeld via een subsidieregeling. Via een specifieke uitkering aan de provincies draag ik 20% van het totaalbedrag bij.
Vraag 4
Zou u meer inzicht willen geven in de status van het opstellen van een kader voor die financiële bijdrage?
Antwoord 4
Op dit moment stel ik een regeling op voor het verstrekken van een eenmalige specifieke uitkering aan provincies voor de kosten voor naderingsdetectiesystemen voor bestaande windturbines of windparken. Een voorwaarde hierbij is dat provincies zelf ook bijdragen. Ik verwacht dat de specifieke uitkering in de herfst opengesteld kan worden voor de provincies.
Vraag 5
Heeft u inzicht in welke provincies momenteel werken aan een dergelijk kader?
Antwoord 5
Ja, de provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant, Noord-Holland, Gelderland, Flevoland zijn momenteel bezig met een eigen traject voor het opstellen van een kader. De provincie Groningen heeft haar subsidieregeling transponder- en radartechniek windparken sinds 20 juni 2023 opengesteld voor exploitanten van een of meerdere windturbines op land. De vorm en het moment van openstelling zullen dus per provincie verschillen.
Vraag 6
Op welke wijze heeft u contact met deze provincies over de voortgang van de ontwikkeling van dit kader?
Antwoord 6
Regelmatig kom ik met de provincies die aan de slag zijn met het opstellen van een kader voor transponder- en radartechniek op windturbines op land bijeen om de voorgang van de ontwikkelingen te bespreken.
Vraag 7
Kunt u uit uw contacten met deze provincies een verwachte datum voor realisatie van een dergelijk kader opmaken?
Antwoord 7
Elke provincie die hiertoe bereid is, doorloopt een individueel traject tot het vaststellen van een kader voor transponder- en radartechniek op windturbines op land. Er valt dus geen eenduidige realisatiedatum vast te stellen per provincie. De specifieke uitkering die door het rijk wordt opgesteld zal naar verwachting in de herfst van 2023 worden opengesteld voor de provincies.
Vraag 8
Ziet u mogelijkheden tot versnelling van het proces om tot een dergelijk kader te komen?
Antwoord 8
Nee, ik zie geen mogelijkheid om de specifieke uitkering voor herfst 2023 gereed te hebben.
Vraag 9
Zou u in dit gehele proces niet alleen nauw willen samenwerken met provincies, maar ook met de betreffende gemeenten, in het bijzonder bij het proces rondom het windpark Wieringermeer met de gemeente Hollands Kroon?
Antwoord 9
We werken via de provincies samen met de betreffende gemeente. De provincies zijn verantwoordelijk voor het opstellen van een kader, en zij zijn dus het eerste aanspreekpunt voor de desbetreffende gemeente.
Commentaar van Jan Jaap Tiemersma op deze antwoorden:
De "branche" heeft het voor elkaar gekregen dat de zij zelf bepaalt of ze de toegestane technologie toepassen, want ja het is duur, de installatiebedrijven zitten vol, etc aan blabla's. In Duitsland is er een verplichting met terugwerkende kracht. En ook daar weet de "branche" onder handhaving uit te komen.
Juist bestaande parken draaien overwinsten, doordat verkocht wordt aan minimaal 11 cent/kWh ipv business case SDE 6 cent/kWh, is in de orde van150.000 euro per jaar per MW, dus een heel windpark bijv 2 miljoen euro per jaar onverwachte overwinst. Dat nog buiten het 3-dubbele in coronajaar. Minsiter Kaag zei dat ze er niets tegen kon doen. De naderingsdetectie kost eenmalig 50-70.000 euro, dus de financiële zieligheid van de "branche" valt erg mee. Op naar verplichting naderingsdetectie met terugwerkende kracht.
RICHESSE OBLIGE!
Jan Jaap Tiemersma