Het NLVOW stuurde samen met Windalarm in mei 2021 een oproep aan alle gemeentelijke, provinciale en nationale volksvertegenwoordigers, om voorlopig geen nieuwe windturbines op land toe te voegen (Moratorium wind op land). Aanleiding was het feit dat aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord voor 2030 nu reeds werd voldaan (35 TWh/jaar uit wind en zon op land), tenminste als je de verleende SDE-subisidies voor 2021 en eerder meenam. Dit bleek zodanig "out-of-the-box" te zijn, dat gemeenten hoogstens met slechts een ontvangstbevestiging via de griffier reageerde.
Een motie Eerdmans van 15 juni 2021 "verzoekt de regering, een moratorium in te stellen voor het opwekken van wind- en zonne-energie op land boven die 35 TWh en hiertoe tevens geen subsidie meer te verstrekken" verkreeg niet voldoende steun in de Tweede Kamer.
Einde 2021 bleek de potentie tot 2030 al veel meer te zijn, toen het PBL rapporteerde dat de RESsen optelden tot 55 TWh/jaar : "Halen doel Klimaatakkoord elektriciteit uit zon en wind op land goed mogelijk" ! Maar nog steeds geen teken van moderatie in het belang van leef- en woonruimte. Ook geen enkele kritiek of tegenargumenten zijn ontvangen, niet bij NLVOW en niet bij Windalarm. Het resultaat van PBL werd wel erkend, want twee partijen probeerden moties in de Tweede Kamer aangenomen te krijgen dat de 35 TWh zou kunnen worden opgehoogd. En de windbranche reageerde verontwaardigd dat het NLVOW toch ook de Gedragscode Wind op Land had ondertekend ?
Verder zijn alleen gebruikelijke niet-onderbouwde argumenten vernomen, zoals in de wereld en naar de staatssecretaris geholpen door het belang van de windbranche op land, of vanuit de tunnelvisie dat eenmaal in gang gezet elke druppel telt:
- De zee is voor de industrie
- Kabels op zee zijn duur (en de netcongestie op land niet)
- Niet alle projecten zullen doorgaan, bijvoorbeeld door de netcongestie
- Wind vult zon aan, nodig voor decentrale voorziening (zie artikel variabiliteit)
- Op zee spelen ook veel andere belangen
Maar niemand die opmerkt dat wind op land teveel ruimte vergt en hinder en landschapsverstoring veroorzaakt. Gelukkig wordt er stilletjes door de regering doorgewerkt aan uitrol van wind op zee, te beginnen met taakuitbreiding van 10 GW (50 TWh) extra op zee. En Tennet richt zich al op schaalvergroting voor electrolysers naar waterstof met 3 "stopcontacten" van Tennet op zee.
Maar weer niemand durft het top-down opjagen van wethouders en gemeenteraden om te keren. Zij zijn inmiddels de motor geworden van ambities om monumenten van duurzaamheid op te richten binnen bijna alle gemeentegrenzen. NLVOW en Windalarm nodigen iedereen uit om commentaar op het Achtergronddocument te geven (zie download hieronder), dat bijna geheel bestaat uit informatie van de overheid zelf. Ofwel openlijk het pad te kiezen dat de rijksoverheid allang heeft ingezet naar de Noordzee en import van waterstof. Waarom zou je als het niet strikt nodig is omwonenden benadelen ?
Misschien kunnen we de woorden van het NOVI (Nationale Omgevingsvisie) geloven, in de stijl van de destijdse minister Ollongren:
- "Met al onze ambities vragen we veel van onze leefomgeving. Een scala van belangen en claims moet een plek vinden op de ruim 41.000 vierkante kilometer oppervlakte van Nederland. Niet alles kan en niet alles kan overal."
- "De NOVI geeft de voorkeur voor wind op zee, maar ook op land is inpassing van opwekking van hernieuwbare energie nodig. Daarvoor gaat de ontwerp-NOVI in op het Programma energiehoofdstructuur en geeft richting aan de Regionale Energiestrategieën (RES) [....] Richtingen die aan de RES-en worden meegegeven zijn bijvoorbeeld de voorkeur te geven aan grootschalige clustering van de productie van hernieuwbare energie, om versnippering over het landschap te voorkomen en ruimte zo efficiënt mogelijk te benutten [....] een voorkeursvolgorde voor zon-PV (waarbij eerste voorkeur voor zon-PV op daken en gevels en in laatste instantie in landelijk gebied)."
- "Ondanks de positieve houding ten opzichte van verduurzaming, is er in bepaalde gebieden van Nederland verzet tegen de komst van projecten waaronder infrastructuur, zonneparken en windmolenparken. Dit komt onder andere doordat sommige omwonenden vinden dat dit soort projecten ingrijpen in hun leefomgeving. De ruimtelijke inpassing van de klimaat- en energietransitie is een uitdaging."
- "Zo kunnen we met elkaar een goede leefomgevingskwaliteit realiseren, zonder onnodige en onverantwoorde afwenteling naar andere gebieden of toekomstige generaties."
In het Klimaatakkoord telt Zon-op-dak niet, want veelal kleiner dan 15 kWp, maar in het NOVI dus wel. Dit verhoogt de gerealiseerde opwek met ca. 14 TWh/jaar naar ver boven 35 TWh/jaar. En eveneens is op te merken dat de staatssecretaris in 2021 stelt dat "In het Klimaatakkoord is afgesproken om na 2025, of zoveel eerder als de 35TWh doelstelling is bereikt, geen SDE-subsidie meer toe te kennen aan wind-op-land en zon-PV". Er zijn hierover kamervragen beantwoord (zie download hieronder), deels toch weer ontwijkend.
