Het NLVOW was blij dat er eindelijk eens een publicatie bleek te zijn gekomen, waarin gezondheidsaspecten van omwonenden van windturbines getalsmatig is onderzocht. Na publicatie hebben wij het Nivel een aantal vragen gesteld, die onlangs welwillend met de mensen van NIvel konden worden besproken. Het blijkt dat ze hebben willen nagaan of er uit gegevens van huisartsen daarover iets te zeggen zou zijn. Het antwoord bleek te zijn dat er niets uit viel af te leiden...
25-1-2024 (met update bestandsbijlage toegevoegd Nivel Rapport stelt ernstig teleur en maakt titel niet waar
Het was het proberen waard, maar men blijkt een visnet uitgeworpen te hebben met veel te grote maaswijdte. En toen ze die uit het water ophaalden bleek er niets in het net te zitten. Dat kan zo zijn bij zo’n eenvoudige proof-of-concept. De onderzoekers hebben tal van tekortkomingen van hun eigen onderzoek zelf opgesomd, maar nagelaten dat ook direct in de conclusies te vermelden. Zo lijkt er een wetenschappelijke rapportage tot stand te zijn gekomen, maar de conclusie had moeten zijn dat met de toegepaste graad van nauwkeurigheid de uitkomst altijd blanco zou zijn. Nu wordt het rapport her en der onterecht geciteerd als bevestiging van vermoeden van vele wind liefhebbers dat omwonenden zich aanstellen.
Vanuit bescherming van persoonsgegevens konden de onderzoekers alleen data van huisartsen gebruiken op een 4-cijferige postcode zonder letters. Die zijn in het buitengebied zeker zo groot als 5 keer 5 km. Men heeft die postcode gebieden een “zwaartepunt” gegeven van concentratie van bebouwing. Dorpen op bijv 3 km afstand tellen daar zwaar in mee. Vervolgens heeft men de coördinaten van windparken er naast gelegd, zodat per postcodegebied “één afstand” van “patiënten” tot een windpark is gebruikt. Slechts in enkele postcodegebieden kwam het zwaartepunt van bebouwing tot een windturbine op minder dan 500m, terwijl voor dat postcodegebied ook inwoners/patiënten tot op bijv 5km volledig zijn meegenomen. Op deze manier kon het niet anders dan dat effecten op omwonenden tot bijv 2 km volledig onzichtbaar bleven.
Hetzelfde probleem betreft bij Nivel geheel ontbrekende gegevens over de blootstelling aan o.a. geluidseffecten van windturbines. Daarvoor zouden per patiënt immissiemetingen van ongefilterde geluidsdrukken t/m laagfrequent nodig zijn. Zoals ons bekend houdt de overheid en zeker de windindustrie onterecht graag vast aan jaargemiddelden (Lden) en zijn dergelijke blootstellingsgegevens (bewust) niet beschikbaar. Maar zelfs jaargemiddelden zijn geometrisch niet correct als je alleen de zwaartepunten per 4-cijferige postcode toepast.
Omwonenden op het platteland moeten verder wel expliciet met hun klachten naar de huisarts zijn gegaan. Het Nivel verwacht dat bijvoorbeeld stress zou leiden tot een complex van afgeleide klachten zoals slapeloosheid, hoofdpijn, concentratiestoornis etc. De coderingen van de huisartsen daarvoor zijn alle door Nivel beschouwd, maar de causaliteit ontbreekt: het vaststellen dat klachten niet afkomstig zijn van andere geluidsbronnen zoals industrie of verkeer. En meestal beperken omwonenden zich tot acceptatie van het hen aangedane geweld door gewoon en ‘gelaten’ oordopjes in te doen en de huisarts niet te belasten met besluiten rond windparken van onze overheden. En zo bleven omwonenden in normaal zeer stille buitengebieden wederom buiten beeld.
Het onderzoek van Nivel heeft niet gebracht waar ook de onderzoekers op hoopten. Dit is logisch vanuit de beperkte data die ter beschikking stond. Het is niet hen, maar de journalistiek en de windlobby te verwijten dat ze niet verder kijken dan de hoofdconclusie van Nivel dat hun methode niet nuttig bleek te zijn geweest. Zo blijkt de NP-RES selectief te zijn gaan winkelen.
Wel relevant is dat de gevolgde aanpak leidt tot aanbevelingen hoe dan wel vervolgonderzoek dient plaats te vinden. Zo wordt onderzoek van RIVM verwacht per 2027, met mogelijk dezelfde beperkingen. We zoeken met het Nivel hoe een vervolgonderzoek er wel uit zou moeten zien.
Voor nu blijft de opstelling van het NLVOW, dat gezien de vele tegenstrijdige literatuur er reden is om het voorzorgprincipe te moeten hanteren: bij twijfel over gezondheid niet inhalen, maar een alternatieve locatie kiezen bijvoorbeeld op de Noordzee. Dit is al gebruikelijk in effecten op natuur: alleen al de kans of onzekerheid dat die er op achteruit zou kunnen gaan leidt tot een verbod op kansen op achteruitgang. In plaats daarvan accepteert het concept Windturbinebepalingen echter onterecht de toename van “ernstig gehinderden” als normaal, acceptabel en onvermijdelijk. De huidige verwelkoming van de publicatie van Nivel alsof het inbeelding is, laat vrijwel niet duidelijker de vooringenomenheid van de windlobby zien, ten koste van wederom de nabij omwonenden.
Nivel rapportage -- aan Nivel daarna gestelde vragen -- Kritische analyse: details van statistiek en een wetenschappelijke aanpak