Op 15 juni werd een motie ingediend, die dezelfde dag werd aangenomen door 133 tweede kamerleden. Strekking luidde:
- verzoekt de regering, op korte termijn een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar de effecten van verschillende afstandsnormen op de gezondheid en leefkwaliteit van omwonenden;
- verzoekt de regering de resultaten van dit onderzoek mee te nemen in het verder concretiseren van de RES’en
Na vragen van de indieners, antwoordt de staatssecretaris op 22 november 2021 dat een onderzoeksbureau Arcadis belast is met het gevraagde onderzoek en dat die ook gebruik zal maken van (deels) door de windsector gefinancierde onderzoeken. Zij laat daarin ook weten dat diverse bewonersbelangengroepen deelnemen aan een vooroverleg en twee klankbordsessies. De keuze voor dit onderzoeksbureau is echter verkeerd gevallen bij al die groepen, met als belangrijkste en meest heldere reden dat het onderzoeksbureau lid is van een andere enkele belangengroep, namelijk het NWEA van de windsector. Dit is voor velen een reden geweest zich niet te laten lenen voor de klankbordsessies. Onder voorwaarden nemen het Democratisch Energie Initiatief en het NLVOW wel deel. Het NLVOW stelde daartoe een speciale Position Paper op met als aandachtspunten dat:
- Arcadis niet een onderzoeksinstelling is maar een op omzet gerichte adviesgroep waarbij de selectie van en aanpassing aan broodheren een rol speelt
- Arcadis openbaar lid is van een belangengroep ter behartiging van wind‐op‐land (NWEA)
- Arcadis in het verleden zich zwak heeft uitgedrukt in vergelijkbare studies, tenminste als het gaat om de doelstellingen van relevante EU‐richtlijnen
- Arcadis geen specialist is in gezondheidseffecten waartoe de WHO en de EU oproepen tot verbetering van de milieukwaliteit, waarvoor veel alternatieven voor wind‐op‐land bestaan.
Op 15 december 2021 vond een eerste klankbordsessie plaats aan de hand van een eerste gedeeltelijk concept van Arcadis. Het NLVOW bracht 63 opmerkingen op en bij het concept in. Een belangrijke is dat de gezondheidseffecten nog niet in het concept was opgenomen, terwijl die als basis van de motie dienden. Er dreigt dus een herhaling van een foute benadering aan de hand van "ernstig gehinderden" uit 2008 waarop het Activiteitenbesluit was gebaseerd. Over literatuuronderzoek naar gezondheidseffecten heeft het onderzoeksbureau al enkele malen eerder gepubliceerd, waarbij een in onze ogen foute zoekrichting is ingenomen, namelijk te zoeken naar bewijs van negatieve gezondheidseffecten van windturbines, in plaats van zoeken naar bewijs dat klachten van omwonenden niet gegrond kunnen zijn. Omdat het gezondheidsonderzoek van RIVM niet op tijd klaar zal zijn, besloot de overigens faire voorzitter van EZK dat dit onderzoek het aspect gezondheid geheel buiten beschouwing zou laten. Zo kan dit onderzoek niet een antwoord geven op de in motie gestelde vraag.
Ook het gebruik van Lden in plaats van Laeq verraadt weinig inzicht van het onderzoeksbureau, die het toepast voor een "model" windturbine met een niet verklaarde geluidsvoortplantingsberekening. Er zijn slechts selectief afstandsnormen van 7 landen opgelijst, terwijl het onderzoeksbureau dat voor Euronoise 2015 al zeer veel uitgebreider voorhanden heeft. Het belangrijkste is voor het NLVOW dat het eerste concept niet is begonnen met de geldende inzichten en richtlijnen van de EU en de WHO, als leidraad voor al het navolgende. Het NLVOW wijst er nog op dat een Omgevings-effectrapportage (OER) gewenst is. En dat rekening gehouden moet worden met toevoeging van geluid van windturbines ten opzichte van het niveau van het achtergrondgeluid. Er bestaat duidelijke voorkeur bij het NLVOW voor toepassen van een afstandsnorm, omdat die altijd goed te handhaven valt zonder duistere gegevens en berekeningen. Dit kan dan in klassen van bestaand achtergrondgeluid. Moeten we wel werken met een vaste norm of is het niet beter om te werken met een maximale toevoeging aan geluid door een windpark (bijv. maximaal 6dB Lden toevoegen). 47Lden doet niets voor de omgeving van Schiphol waar het omgevingsgeluid al stevig is, maar 47Lden in een gebied als de Veenkoloniën of Wieringermeer waar het achtergrondgeluid normaal “maar” 28Lden is, is een enorme verandering (verslechtering).
In de klankbordsessie zijn voornamelijk het NLVOW en DEI aan het woord geweest als klankbord, in dank voor die gelegenheid.
Een tweede en laatste klankbordsessie staat gepland voor begin februari 2022. Het NLVOW zal het eindconcept zeer kritisch volgen gezien het voorgaande en een dreigend vermoeden van partijdigheid, en daarvan hier bericht doen.