Er wordt beweerd dat grotere windmolens steeds stiller zullen zijn. NLVOW onderzocht dit en ziet dat een optimum al bereikt was. Het vervolg is geen "innovatie" met "mitigaties", maar vooral een papieren werkelijkheid. Update 20-2-2022
De eerste trend bij vergroting is dat de tipspeed (snelheid van het wiek-uiteinde) sterk toeneemt, de tip-wind-ratio (labda) wel toeneemt ondanks dat het toerental daalt. Boven 150m diameter kan wel een afvlakking van alle grafieken aan de orde zijn, door lagere toeren ten behoeve van beperking tipspeed. Extrapoleren naar grotere diameter, of modernere tijd is dus onzeker, om de benodigde oppervlakte-benutting (labda) op peil te houden. Dit gaat daarom vaak tevens onder forse pitch regeling = verspillen van energie door het rotorgebied, en daarmee extra geluid vanaf ca 11 m/s wind (rated voor veel windturbines).
Grafiek gebaseerd op deze publicatie, hier ge-extrapoleerd boven 120m rotordiameter:
Sinds ca. 2006 is de trend
- dat de maximale tip-snelheid is bereikt voor de sterkte van wieken op ca. 90 m/s (324 km/uur)
- dat het toerental blijft steken op ca. 11 omwentelingen per minuut en voor grotere windturbines trager moet
- dat de tip-windspeed ratio voor gesteld 8 m/s windsnelheid op ca. 10 blijft hangen, met bredere en meer dwarse wieken nodig om het rotoroppervlak nog goed af te dekken.
Dit klopt ook met gegevens van huidige gewone en zeer grote windturbines. Dat er toch nog rendement van komt is te danken aan de pitchregeling van de wieken, en vaak bij grotere windturbine ook een 3 versnellingskast. Maar dat gaat weer gepaard met meer turbulentie achter de wieken…
De ontwikkelingen schijnen dus gelimiteerd te worden op een aantal parameters. Maar de geluidshinder verslechtert wel met grotere afmetingen, door de grotere klap op de paal, de veelvuldige pitch-afregeling, de grotere generator en het grotere rotor-uitstralingsoppervlak.
Daarbij vormt het impulskarakter nog aanleiding voor een normtoeslag van 5 dB(A) volgens de Handleiding Industrielawaai. Die impulsen worden nog versterkt en volgen elkaar kort op bij een windpark. In het Activiteitenbesluit zou dat meegenomen zijn in de inderdaad steilere curve van “aantal ernstig gehinderden”, wat verder niet kwantificeerbaar is. De Handleiding Industrielawaai en Vergunningverlening 2004 beveelt voor landelijk gebied waarin windturbines meestal geplaatst worden overigens aanzienlijk lagere grenswaarden dan nu gebruikelijk aan: 30 of 35 dB( A). Daar passen juist grotere windmolens dan niet....
De innovatie-truc
Maar wat is er wel veranderd ? Dat is dat er allerhande "silent modes" en "mitigaties" verzonnen worden om de grotere windturbines juist nog dichterbij woningen te krijgen. Zo achten adviesbureaus een heel grote windturbine juist geschikt om op 280m van woningen te plaatsen, onder vermelding van "mitigatie" en "ontwikkleingen". Maar zijn de mitigaties wel reeel ?
Vestas bijvoorbeeld levert “Documents Third octave noise emission” als een soort “certificaat”, waar bijvoorbeeld een V162-6 MW EnVentus turbine standaard 107.1 dB(A) bronsterkte zou hebben d.d. 26-11-2020. Het “zou” omdat er geen enkele bronmeting aan ten grondslag ligt, n.l. "based upon internal measurement results obtained on V136 turbines". Vervolgens presenteert Vestas en passant dat de volgende mitigaties “denkbaar zijn” met als uitsluitend fictieve “bronsterkten” in dB(A) per pagina met uitgebreide fictieve tabellen:
3.2 Results V162 PO6000-0S..................................... 107.1
3.1 Results V162 PO6000 met uilenveren (STE)........... 104.3
3.3 Results V162 SO2 ................................................ 102.0
3.4 Results V162 SO3 ................................................ 101.0
3.5 Results V162 SO4 ................................................ 100.0
3.6 Results V162 SO5 ................................................ 99.0
3.7 Results V162 SO6 .............................................. 98.0
Kiest u maar 0S of STE S01 t/m S06, ja precies het aantal dB aftrek ! Hier is dus alleen de bronsterkte 107.1 dB(A) relevant, alle andere “mitigaties” dienen alleen om de koper van hun turbine een passend antwoord aan te reiken in planningsprocessen. Met de voor hen simpele eenvoud dat vanuit voormalig het Activiteitenbesluit op papier silent modes denkbaar zijn (minder produceren uit dezelfde wind door verkeerde pitch van wieken in te stellen met extra lawaai !) en/of althans vooraf op papier sommige nachten 1 uur stil gaan staan. Deze effecten zijn door niemand met immissiemetingen bevestigd. Zo is althans wel in Lden een winst te behalen. Niemand die dit controleert, de meeste Omgevingsdiensten weten niet eens waar ze naar moeten kijken of zelf zouden moeten meten. Uilenveren (serreted trailing edge) komen we amper in het veld tegen, zo ze al meerdere jaren actief intact zouden kunnen blijven. Zie hier wat de windindustrie aan innovaties vermag, namelijk gebruik maken van zwakten bij de overheden: lever een bepaald “geluidsresult” aan en dat zou de allerwegen geaccepteerde basis zijn voor latere Lden controle.
Zo zou af en toe een uur stilstand in de nacht al veel helpen in de Lden. En met de wieken "minder scherp aan de wind varen" helpt ook. In alle gevallen kost dit energieproduktie, dus liefst te vermijden, ook al kan/kon zo een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Zeker als de Lden nog niet is "volgemaakt" kan daarop gestuurd worden. Een dooie mus voor omwonenden.
Want de geluidshinder verslechtert wel met grotere afmetingen, door de grotere klap op de paal met langere wieken, de veelvuldige pitch-afregeling met vergrote turbulentie, de grotere generator, de grotere hoogte en het grotere rotor-uitstralingsoppervlak.
